Öneriler

Datça’da nesiller boyu temiz suya erişimimizi garanti etmek için acilen bazı adımlar atmamız gerekiyor. Su sorununu kalıcı ve sürdürülebilir bir şekilde çözebilmek için alternatiflerimizin neler olduğu ve bunların hangilerinin bizim durumumuza daha uygun olduğu dikkatli bir şekilde incelenmelidir.

Öncelikle alternatifleri 3 kategoride değerlendirebiliriz:

1. Akiferlerin tüketimini kontrol altına almak 
• Mevcut nüfusun suyu tüm sektörlerde daha tasarruflu kullanmalarını sağlamak 
• Yarımadadaki nüfusun su kaynakları ile dengeli bir şekilde artmasını sağlamak 
• Datça’da sektörel gelişim planları yaparken birinci öncelik olarak su durumunu gözönünde bulundurmak 
2. Akiferlerin yağmur suyu ile beslenme kapasitelerini artırmak 
3. Baraj, deniz suyu arıtma gibi alternatif su kaynakları bulmak

Datça yarımadasındaki sektörel bazlı tüketim verileri de gözönünde bulundurularak alternatifler değerlendirirken kimi alternatiflerin çok maliyetli, kimilerinin çevre açısından sürdürülemez, kimilerinin de su probleminin çözümüne katkısı yönünden ancak ihmal edilebilir iyileştirmeler sunabileceği ortaya çıkacaktır.

Çözüm konusunda hızla adımların atılabilmesi için toplam alternatif kümesi içindeki

• maliyeti düşük, 
• Datça’lılar tarafından benimsenme olasılığı yüksek , 
• çözüm üzerinde olumlu etkisi büyük, 
• uygulaması fazla zahmetli ve karmaşık olmayan, 
• hızlı sonuç verebilecek olan

alternatifler öncelikle araştırılmalıdır.

Datça yarımadasında sağlıklı tatlı suya sürüdürülebilir erişimin garanti edilebilmesi için soruna pek çok açıdan yaklaşmamız gerekmektedir.

İlk olarak denizden tatlı su sağlanması için gerekli yatırım maliyeti, bu alternatifin özel bazı durumlar dışında Datça için henüz gerçekçi bir alternatif olamadığını göstermektedir. Teknolojinin olgunlaşması ve maliyetlerin aşağı çekilmesi için biraz daha zamana ihtiyaç olduğu anlaşılmaktadır..

Aynı şekilde halihazırda etüdleri devam eden baraj projesi de Datça’nın su sorununa ancak orta/uzun vadede çözüm olabilecek gibi görünmektedir.
Bu durumda öncelik

• Su tüketiminin kontrol altına alınması ve 
• Yeraltı sularının beslenme kapasitesinin artırılmasıdır.

Her ikisinin önündeki en büyük engel Datça’da nüfusun kontrolsuz bir şekide artmasıdır. Eğer yarımada nüfus porjeksiyonları ve buna bağlı planlamalarda başta su kaynakları olmak üzere tüm doğal kaynaklar akılcı bir şekilde gözönüne alınmaz ve gerek nüfus gerekse sektörler açısından sürdürülebilir bir büyüme hedeflenmezse su konusunda hangi tedbirler ne kadar başarılı bir şekilde uygulanırsa uygulansın başarısızlık kaçınılmazdır.

Her nekadar Datça için sürdürülebilir bir stratejik planın yapılması ve diğer tüm mekansal planlamaların da buna uydurulması bu çalışmanın kapsamını çok aşıyorsa da başarılı bir su yönetimi yerleşke planlamasından ayrı düşünülemez. Kontrolsüz bir büyüme sadece su kaynaklarını tüketmekle kalmayıp Datça’nın sosyal dokusuna, korunan alanlarına, ormanlarına, denizine ve doğal güzelliğinden para kazanan ekonomisine ve marka değerine büyük zararlar verecektir.

Öneriler

• Datça havzasında yeni kuyuların açılması önlenmeli, mutlaka açılması gerekenler çok sıkı denetlenmeli, mevcut kuyular hızla denetim altına alınmalıdır. 
• Şebeke kaçaklarının en aza indirilmesi için gerekli onarım ve yenileme çalışmaları acilen tamamlanmalıdır. 
• Tüketimde aslan payına sahip konutların su tasarrufu yapabilmesi için öncelikli olarak 15 m3 tüketimin altına özendirici bir indirim yapılmalıdır. İkinci aşamada tüketim arttıkça artacak kademeli bir fiyatlandırma düşünülebilir. 
• Bahçe sulama suyunun daha ucuza verilmesi, sulama amaçlı kuyular açılmasına izin verilmesi arzulanan tasarrufu engellemekte ve yöreye uygun olmayan bitkilerin peyzajda kullanılmasına neden olmaktadır. Fiyat ayarlaması ve peyzaj tasarım desteği ile su tüketimi az olan yöreye uygun bitkiler özendirilmelidir. 
• Musluk ve duşlarda su tüketimini azaltan başlıklar, sensörlü musluklar, vanaların kısılması ve tuvalet rezervuarlarının su doldurulmuş pet şişelerle kapasitelerinin küçültülmesi gibi ucuz ve pratik yöntemler %10-40 gibi büyük tasarruflar sağlayacaktır. 
• Küçük bahçelerden büyük tarım arazilerine ve geniş orman alanlarına kadar mümkün olan her yerde yağmur suyu hasadı yapılarak 
• Yeraltı suları beslenmeli 
• Son derece değerli ve kısıtlı tatlı suyun denize karışarak tuzlanması engellenmeli 
• Erozyon ile toprak kaybı önlenmelidir. 
• Datça Belediyesi yollar ve parklardaki örnek uygulamaları ile tekniklerin yaygınlaştırılmasında öncü bir rol üstlenmelidir. 
• Tarımsal üretimde yağışları daha iyi kullanan ve daha az sulama desteğine ihtiyaç duyan bitkilere ağırlık verilmeli, çok yıllık bitkilere ağırlık verilmelidir. Bu konuda İlçe Tarım Müdürlüğünün koordinasyonu ile çiftçilerin yeni ürün desenleri ve yöntemlerini denemeleri teşvik edilmelidir. 
• Yeni yapılan konutların suyu daha az harcayan ve gri suyunu değerlendirebilen yapılar olarak tasarlanabilmesi ve inşaa edilebilmesi için mimar ve müteahhitlerle işbirliğine gidilmeli, ev sahipleri ve inşaatçılar mevcut evlerinde uygulayabilecekleri dönüşüm teknikleri ile ilgili bilgilendirilmelidirler. 
• Su Arıtma tesisinin deşarj suyunun denize verilmek yerine sulamada ve akiferi beslemek üzere kullanılabilmesi için fizibilite çalışması yapılmalı, Datça’nın büyümesi ile birlikte merkezi tek bir arıtma yerine deşarj suyunu daha iyi değerlendirebilecek lokal küçük tesislerin uygunluğu araştırılmalıdır. 
• Yukarıda sayılan ve buna benzer tedbirlerin su sorununun çözümüne anlamlı bir katkı sağlayabilmesi için yarımdada nüfusun, kaynakları gözönünde bulunduracak şekilde sürdürülebilir bir düzeyde tutulması sağlanmalıdır.