Datça'da Su Tüketimi

Su tüketimini azaltmaya yönelik önerileri tartışmaya başlamadan once mevcut tüketim verilerini iyi analiz etmek gerekir. Böylece uygulanma ve başarı şansı daha yüksek olan alternatiflere ağırlık verilebilecektir.

Bu raporda Datça yarımadasında tüketilen suyun sektörel bazda dağılımı araştırılmıştır. Datça ve Betçe yarımadalarında su, şehir merkezinde ve kıyı mahallelerindeki konutlarda ve turistik tesislerde içme suyu, ve bahçe sulama olarak, Kızlan ve Karaköy mahallelerinde içme suyu ve tarımsal sulama olarak tüketilmektedir. Ayrıca henüz şebekenin ulaşmadığı tatil sitelerinde ve turistik tesislerde kuyu suyu, arıtma suyu kullanılmaktadır.

MUSKİ’nin hizmet götürdüğü yerlerdeki tüketim ve su arıtma tesisi ile ilgili bilgiler MUSKİ Datça Müdürlüğünün verdiği bigiler esas alınarak hesaplanmıştır. MUSKİ su şebekesinin olmadığı tatil siteleri ile görüşülerek tüketim bilgileri toplanmıştır. Görüşülen turistik işletmelerin bir kısmı şebekeye bağlı olmakla birlikte sadece kuyu ve arıtma suyu kullanan işletmelerle de görüşülerek bilgi toplanmıştır.

Tarımsal tüketim için ise Datça İlçe Tarim Müdürlüğü ile, Kızlan çiftçileriyle, ve tarımsal ürün satan zirai işlemelerle yapılan görüşmeler baz alınmış, tarımsal ürün deseni ve ekim/dikim yapılan arazi büyüklüklerinden hareketle yaklaşık tarımsal tüketim verileri elde edilmiştir.

Tüketim verileri analiz edildiğinde ortaya çıkan çarpıcı sonuç, konutsal tüketimin hızla tarımsal tüketimi geçmekte olduğudur. Her ne kadar yıldan yıla tarımsal tüketim değişkenlik gösterse de yapılaşma ve buna bağlı olarak nüfusun artışı yüzünden eğilim tarımsal tüketimin azalması en azından artmaması yönündedir.

Şekil 4. Datça'da suyun tarımsal ve konutsal tüketim dağılımı 

Bulgulardan bir diğeri MUSKİ şebekesine bağlı olmayan tatil sitelerindeki tüketimin genel nüfusa oranın oldukça yüksek olduğudur. Bu sitelerin MUSKİ şebekesine bağlanarak veya tüketime göre ücretlendirme yapabilecekleri bir kurumsal yapıya geçerek tüketimi kısabilecekleri düşünülmektedir. Ayrıca bu sitelerin mevcut kuyuları, denize yakınlıkları sebebiyle tuzlanma açısından risk oluşturmaktadır.

Konutlar Datça’daki su tüketiminde büyük bir paya sahip olduklarından ve bu paylarını sürekli olarak artırdıklarından su tüketimini azaltmak üzere planlanacak çalışmalarda ilk önceliği almalıdır.

Şekil 5. Datça'da su tüketiminin dağılımı 

Konutsal tüketimin en büyük ayağının ise bahçe sulama olduğu verilerden anlaşılmaktadır. Sitelerde ve merkezde açılmış kuyulardan bahçe sulama için kullanılan su akiferimiz için büyük tehlike oluşturmaktadır. Bu kuyular çoğunlukla kıyılarda, denize yakın olduğu için akiferimizi tuzlandırma riski büyüktür.

Şekil 6. Datça'da konutsal su tüketimi dağılımı

Turistik tesislerin halihazırdaki su tüketimlerinin bütün içindeki payı küçük, tesislerdeki farkındalık ve maliyete karşı duyarlılık ise ortalamanın üzerindedir. Bu yüzden tasarruf stratejilerinde öncelikli görülmemektedir.

Tarımsal tüketim ile ilgili tahmin yıllar içinde küçülme olsa da halen su tüketimindeki payı oldukça yüksektir. Tarımsal ürün deseninin yağışlarla paralel bir yapıya kavuşturulması çok kritik görülmektedir.

MUSKİ açısından su tüketiminin azaltılmasına yapılacak en kritik katkı kayıp kaçak oranlarını düşürülmesi olacaktır.