Muğla Kent Konseyleri başkanlarının Ekim ayında yaptıkları MBB Başkanı Ahmet Aras ziyaretinde su çalışma grubumuzun önerilerini Datça Kent Konseyi başkanı Aytekin Erdoğan kendisine iletti.
Datça'mızın su kaynaklarının korunması, geliştirilmesi ve sürdürülebilir kullanımı üzerine düşünceler...
ÖNSÖZ
Her geçen gün etkisini daha belirgin bir şekilde hissettiğimiz küresel iklim değişikliğinin en önemli sonuçlarından birisi, kullanılabilir t...
12 Kasım 2024 Salı
10 Ekim 2024 Perşembe
4 Ekim 2024 Cuma
Su Çalışma Grubu Toplantısı - 4 Ekim 2024
Bugünkü toplantımızda kısa vadede ele almamız gereken konular hakkında konuştuk ve aşağıdaki iş listesini çıkardık:
- MUSKİ İçme Suları Daire başkanı Serdar beyden veri istenecek (Tuğrul)
- Ahmet Aras ile randevu ayarlanacak. (Çiğdem ile konuşarak planlama yapılacak) (Tuğrul)
- Mesudiye ağaçlandırma/su tutma çalışması için Orman şefini ziyarete gidecek ekip ve ziyaret tarihi belirlenecek (Nurcan)
- Reşadiye Okulu müdür/md yardımcısı ziyaret edilecek, oradaki çatıdan su toplama düzeninin toparlanması çocuklar için anlamlı bir hale getirilmesi için konuşulacak (Tuğrul)
- Kargı yolundaki teknik lisedeki gri su düzeneği kontrol edilecek (Tuğrul)
- Barınakta bakım onarım organize edilecek. İlk keşif gezisi pazartesi sabah için ayarlanacak (Tuğrul)
- 11 - 13 Ekim 2024 tarihlerinde yapılacak olan Documentarist'in Culture Civic Kentler Arası Ağ Geliştirme Programı desteğiyle DAÇEV işbirliğiyle gerçekleşecek Gezici Ekolojik Belgesel Günleri film gösterimlerinde su grubu sunumunu ve söyleşi moderatörlüğünü Nurcan yapacak.
- Daçev/Dokumentarist organizasyonunun eksiklerinin tamamlanabilmesi için tarih değişikliği alternatifi değerlendirilecek. Bu organizasyona su grubunun yağmur suyu hasadı proje belgeselinin eklenmesi değerlendirilecek. (Oya)
23 Eylül 2024 Pazartesi
19/9/2024 İçmeler Ağaçlandırma Gezisi
Katılanlar:
Ali Demirtaş. Marmaris Ağaçlandırma ve Doğa Koruma Derneği başkanı, İçmeler Mahallesi Muhtarı, Mesudiye Gönüllüleri Derneğinden Mahmut Ayhan ve Atilla Şengün, Mesudiye muhtarı Cüneyt Aydeniz, Ezgi Erkan, Tuğrul Kınıkoğlu
Mesudiye mahallesinde yangın sonrası bitki örtüsünün yok olması ile artan sel riskini azaltmak ve yanan yerleri tekrar ağaçlandırmak üzere neler yapılabileceğini görmek üzere Marmaris Ağaçlandırma ve Doğa Koruma Derneğinin İçmeler'deki ağaçlandırma çalışmalarını ziyaret ettik.
Öncelikle Ali beye misafirperverliği ve rehberliği için çok teşekkürler. Marmaris Ağaçlandırma ve Doğa Koruma Derneği olarak 11 Kasım 2021'den beri yaptıkları gerçekten takdire şayan. Gerek orman teşkilatı ile uyumlu çalışmaları, gerek inisiyatif alarak hızla ilerlemeleri, halkla kurdukları ilişki, fidan dikmenin yanısıra tohum topu gibi daha geniş alanlarda yaratıcı yöntemler kullanmaları bize ilham verdi.
Orman ile kurdukları iyi ilişki sayesinde hendek açma ve teraslama işlerinde ormandan yardım alabilmiş olmaları çok güzel. Ama bir taraftan da karşılıklı güveni tesis ettikten sonra bağımsız da çalışabilmişler.
Biz de hem fidanlar temin ederek hem de tohum topu tekniği ile benzer bir projeyi Mesudiye için hayata geçirebiliriz.
Gezi sırasında gördüklerimiz ve Ali beyin tavsiyeleri ile şu şekilde ilerlenebilir diye düşünüyorum:
1. Öncelikle Datça Orman Şefliği ile konuşmamız gerekiyor. Ancak Ali beyin tavsiyesi ile kendi projemizi anlatmak yerine onların Mesudiye ile ilgili planlarını dinleyelim.
2. Ormanın desteğini alabilirsek ağaçlandırma alanında eşyükselti eğrilerinde hendeklerin / kanalların orman tarafından açılmasını sağlayabiliriz. Bu hem şiddetli yağmurlarda yüzey akışlarını tutup fidanların sulanmasını sağlayacak, hem de tohumların suyla sürüklenmesini engelleyecek.
3. Ağaçlandırma için kullanacağımız fidanları Gökova Orman Fidanlığından temin edebiliriz.
4. Tohum topları yaparken kullanmak üzere hızla tohum toplamaya başlamamız gerekiyor. Bu tohumların bazılarını kendi fidanlarımızı yetiştirmek için kullanabiliriz.
5. Yerleşim yerlerine dikim / tohumlama yaparken kızıl çam kullanmayalım, kızıl çam tepelerde ve daha sarp yerler için daha uygun.
6. Yerleşim yerlerine yakın bir KARA SERVİ bantı, bir de KAYNANA DİLİ bantı düşünülebilir.
7. Bu bantın arkasına orman ağaçlarının aralarına, sırtlardan çok vadilere ERGUVAN, YALANCI AKASYA (işgalci!), KEÇİBOYNUZU, İNCİR, HÜNNAP, DEFNE, TESBİH AĞACI, ADA MİMOZASI, KIBRIS AKASYASI (işgalci!) düşünülebilir.
8. Çalı formunda SAKIZLIK, MEŞE çeşitleri, BİBERİYE, LAVANTA, PAMUKLAN, KARABAŞOTU, ZÜFA OTU olabilir.
9. Özellikle tepelere yakın KIZIL ÇAM kullanılabilir.
11 Eylül 2024 Çarşamba
MUSKİ ZİYARETİMİZ
20 Haziran 2024 Perşembe
MBB Başkanı ve MUSKİ Genel Müdürü ile Toplantı Hazırlığı 2
Datça Kent Konseyi Su Çalışma Grubu olarak aşağıdaki konuların, Datça'nın su sorununun çözümüne yönelik önemli katkıları olacağını düşünüyoruz.
1. MUSKİ'NİN DATÇA SU VERİLERİNE ERİŞİM
Datça'daki su probleminin boyutlarının gerçekçi bir şekilde değerlendirilebilmesi ve sorunun öncelikle bir dağıtım değil, kaynak sorunu olduğunun halka anlatılabilmesi için su üretim ve tüketim bilgilerinin daha erişilebilir olması çok önemli. Su, Datça için çok kritik ve sınırlı bir kaynaktır. Dönemsel su kesintisi krizleri dışında da bu sınırlılığın görünür olması Datça'nın gerçekçi ve kaynakları ile uyumlu imar ve nüfus planlaması yapmasına yardımcı olacaktır.
2. MEVCUT ATIK SU ARITMA TESİSİNDE İŞLENEN SUYUN GERİ KAZANIMI
Datça'daki mevcut atık su arıtma tesisi yılda 3.5-4 milyon m3 atık suyu işlemekte ve denize deşarj etmektedir. Bu miktar, Datça'daki nüfus artışına bağlı olarak her yıl artmaktadır. Datça'ya su sağlayan Datça ovası akiferinde toplam yeraltı suyu besleniminin yıllık 10 milyon m3'ten az olduğu göz önünde bulundurulursa bunun neredeyse yarısının geri kazanımının Datça için ne kadar hayati olduğu ortaya çıkar. Geri kazanılan su park bahçe sulamadan, akiferi beslemeye pek çok şekilde kullanılabilir ancak en büyük katkı tarımsal sulamada kullanılmasıyla gerçekleşecektir.
Kent Konseyi su çalışma grubu olarak üzerinde durduğumuz alternatifler arasında su sorununa en büyük katkıyı yapacak olan proje, arıtılan suyun tarımsal sulama amaçlı kullanımıdır.
Projenin iki ana aşaması:
- Filtrasyonun iyileştirilmesi: Eğer tarımsal sulamada kullanılacak kalitede bir filtrasyon yapılabilirse Datça ovasında (Kızlan, Karaköy, Reşadiye) tarımsal su ihtiyacı tamamen giderilebilir.
- Arıtılmış suyun Datça ovasına nakledilmesi ve dağıtılması
Datça ovası aynı zamanda Datça akiferinin bulunduğu yer olduğundan arıtılmış suyun yeraltı suyu üzerindeki etkisi iyi incelenmelidir. Ancak tarımsal sulamada suyun toprakla yüzeyde buluşacak olması riski azaltmaktadır. Yine de dönemsel kapasite aşımları için uygun alternatifler belirlenmelidir.
3. KIZLAN, KARAKÖY VE EMECİK MAHALLELERİNDE PAKET ATIK SU ARITMA ÇÖZÜMLERİ
Mevcut atık su arıtma sisteminin kapasite artırım imkanı vardır ancak şu andaki haliyle Datça'daki yaz yoğunluğunu kaldıramadığı dönemler olmaktadır. Kızlan, Karaköy ve Emecik mahallelerini arıtma tesisine bağlamak ve kapasite artırımı yapmak için harcama yapmak yerine bu mahallelerin atık su sorununu yerelde çözmek için araştırma yapılması doğru olur. Bu mahalleler (özellikle Kızlan ve Karaköy) sulu tarımın yapıldığı bölgeler olduğundan atık su arıtıldıktan sonra kolaylıkla tarımsal sulama amaçlı kullanılabilecektir.
4. BETÇE MAHALLELERİNDE PAKET DENİZ SUYU ARITMA TESİSLERİ İÇİN ÇED VE FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARI
Datça yarımadasının Betçe bölgesinde giderek artan bir su problemi yaşanmaktadır. Bu problemin, zaten su sıkıntısı çeken Datça ovası havzasından taşınacak su ile uzun vadeli çözümü çok mümkün görünmemektedir. Betçe bölgesinin oldukça sınırlı olan yeraltı su kaynakları, bu bölge için deniz suyu arıtma çözümlerini değerlendirmeyi zorlamaktadır. Deniz suyunun arıtılması, hızlı teknolojik gelişmelere rağmen hala oldukça enerji yoğun ve pahalı bir çözüm olarak görülse de gelişmeler her yıl maliyetleri ve bu sistemlerin denizel ekosisteme olası zararlarını azaltmaktadır. Betçe bölgesine su sağlamak için elde fazla bir seçenek olmadığından, deniz suyu arıtma sistemlerinin potansiyel kullanımları için fizibilite ve ÇED süreçlerinin acilen başlatılmasının bu yörede su sorununun uzun vadede çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli olduğunu düşünüyoruz.
5. DATÇA YARIMADASINDA AKİFERİN BESLENMESİ İÇİN GENİŞ ALANLARDA YAĞMUR SUYU HASADI
Datça yarımadasında, özellikle Datça ovası havzasında, orman ve hazine arazilerinde uygulanabilecek yağmur suyu hasadı teknikleri ile akiferin yağmur suyu beslenimi artırılabilir. Bir fikir vermesi açısından, beslenimin %15'ten %20'ye çıkarılması yaklaşık 3 milyon m3 suyun yeraltı deposuna eklenmesi anlamına gelecektir ki bu neredeyse atık su tesisinde 1 yılda işlenen suya suya eşittir. Geniş arazilerde
- yağmur suyu hendekleri açılması
- sel yataklarında yeraltı suyu besleme kuyularının açılması
- uygun alanlarda yeraltı suyu besleme göletlerinin yapımı
oldukça ucuz ve kısa zamanda tamamlanabilecek işlerdir ve bu yapılar uzun yıllar basit bakım çalışmaları ile fonksiyonlarının yerine getirmeye devam edeceklerdir.
Bu projenin hızla tamamlanabilmesi için:
- İlgili paydaşların (Tarım ve Orman bakanlığı, DSİ, Belediye, ...) koordinasyonunun sağlanması
- Sahada topografik etüdlerin yapılması
- İş makineleri ile planlanan yağmur suyu hasadı yapılarının inşaası gerekmektedir.
KK SU ÇALIŞMA GRUBU TOPLANTI NOTLARI (19 haziran 2024)
14.00-16.00
Katılanlar: Oya, Pınar, Çiğdem, Tuğrul, Emre, Sevgi, Refik, Nina, Nurcan.
📌 Toplantıya yeni dönemde hedeflediğimiz ve üç ana başlıkta topladığımız çalışma konularımızı konuşarak başladık.
- Atık Su Arıtma Tesisi’nden denize deşarj edilen atık suyun yeniden kullanıma kazandırılması,
- Merkezden uzak bölgelerde kurulacak tatlı su sağlama ve atık su arıtma tesisleri ve bu konularda lokal çözümlerin gerekliliği,
-Geniş arazilerde yağmur suyu hasadı.
📌 Bu konularla ilgili düşüncelerimizi aktarmak, lokal çözümlere dikkat çekmek amacıyla vakit yitirmeden “Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt, MUSKİ Genel Müdürü Yılmaz Şengül ve MBB Ahmet Aras’tan görüşme talebinde bulunmayı kararlaştırdık. Son günlerde özellikle Betçe bölgesinde yoğun bir susuzluk yaşanıyor. Göreve yeni başlayan MUSKİ GM ve MBB’na görüşlerimizi aktarmanın yararlı olacağını düşünüyoruz. Örn: Kızlan, Emecik bölgesinin ihtiyacı olan atık su arıtma tesisi ve Betçe Bölgesi’nin tatlı su ihtiyacı.
📌 Toplantı sırasında Çiğdem Canbey başkan Aytaç Kurt’u arayarak görüşme talebimizi aktardı. Başkan 21 Haziran Cuma günü saat 11.00’e randevu verdi. Bu sırada MUSKİ GM’nin de gelecek hafta sorunları yerinde görmek için Datça’ya geleceğini öğrendik. Aytaç Başkanla görüşmemiz sırasında MUSKİ GM ile yapılacak toplantı ve bölge gezisine katılma talebimizi ileteceğiz.
📌 Görüş ve önerilerimizi içeren bir sayfalık özet hazırlamayı kararlaştırdık. Özeti hazırlamayı Tuğrul üstlendi.
📌Geniş arazilerde yağmur suyu hasadı konusunu görüşmek için Orman Şefimizden randevu istemeye karar verdik.
📌Su Grubumuza katılmak isteyen arkadaşlarımız var. Yeni arkadaşlarımızın katılacağı bir tanışma- sohbet buluşması organize etmeyi kararlaştırdık.
📌Tuğrul 28 Haziran tarihinde MUÇAP Datça’nın düzenleyeceği Konsensusun İnşası adlı toplantıyı hatırlattı. Grup olarak katılmayı düşünüyoruz.
29 Mayıs 2024 Çarşamba
MBB Başkanı ve MUSKİ Genel Müdürü ile Toplantı Hazırlığı
Bodrum Kent Konseyi | Su Çalışma Grubunun, MUSKİ yetkilileri ile bir toplantı gerçekleştirdiği haberine Bodrum Güncel Haber sitesinden eriştik.
Haberden öğrendiğimiz kadarı ile Datça'yı da etkileyebilecek olan bazı bilgiler öğrendik:
- Muğla su ve atıksu master planı çalışmalarına başlanacak
- Bodrum Su Çalışma Grubunun talebi üzerine şebeke durumunu da içeren su dengesi tablosu ve İçme Suyu Temin Edilen Suların Kalitesi ve Arıtılması Hakkında Yönetmelik uyarınca yüze yakın noktada periyodik yapılan analizler kamuoyu ile web sitesinde paylaşılacak
- Günlük 10.000 m3 denizden arıtma tesisi için proje ve fizibilite çalışmaları yapılıyor.
- Bodrum yarımadasının ihtiyacının bir kısmı, atıksu geri kazanımı ile sağlanacak
Bu doğrultuda biz de Datça için benzeri bir bilgi paylaşımı talep edebiliriz. Ayrıca atık su projemizi de daha güçlü savunabiliriz.
28 Mayıs 2024 Salı
Can Yücel Festivali Su Grubu Masası Datça için Dilek Kutusu (25 Mayıs 2024)
Festivalin ikinci günü su grubu standını hareketlendirmek için Emrah'ın önerisi ile Kent Konseyi için bir dilekler/öneriler açık sayfası oluşturduk. Aşağıda birkaç saat içinde ziyaretçilerden toplanan öneriler listesi:
- Sokak hayvanlarına yaşam hakkı. Kısırlaştırma, tedavi, mama
- Bisiklet yolu
- Düzgün yürünebilir kaldırımlar
- Sokak hayvanlarına eziyet edilmemeli
- Paten alanı
- Sosyal tesisler çoğalsın
- Datça yavaş şehir olsun
- Su sorununun çözülmüş olduğu, doğası bozulmamış, korunan, büyümenin kontrollü ve Datça'ya uygun olarak planlandığı bir Datça
- Kadın ve LGBT-i bireyler için danışma ve sığınma evi
- Kadın dayanışma merkezi
- Mavi bayraklı plajlar
- Bence oyun alanları olmalı
- Burgaz'da arkeoloji parkı
- Yapılaşmanın kontrol altına alınmasını istiyoruz
- Merkez trafiğe kapatılsın
- Atık suların temizlenip yeniden kullanılması
- Çevre temizliği yapılsın
- Bisiklet parkı
- Yapılaşma kontrol altına alınsın
- İnsan sayısı azalsın
- Belediye kreşi
- Geri dönüşüm için çöplerin ayrıştırılması
- Toplu taşıma çoğalsın, ulaşım sorunu çözülsün
- Datça'daki en güzel manzaradaki arıtmanın kaldırılması
- Ruhsal dünyamıza önem veren bir Datça istiyorum
- Temiz toplum temiz Datça'mız olsun
- Engellilere ayrım yapılmamalı
- Belediye tesislerinde alkol satılsın
- Çöp kovaları yıkansın
- Datça'daki motorlu araçlardan ücret alınsın
- Datça bakirliğini korusun
- Tüm veteriner hekimlerin katıldığı kısırlaştırma kampanyası, senede 3 defa 3 gün.
- Suyumuzu etkin kullanmak için proje geliştirelim
- Kaçak binalar, tiny house'lar kaldırılsın
- Kaldırımlar çok eğri büğrü, ağaçlardan geçilmiyor. Çöplere daha çok sahip çıkılmasını diliyoruz
- Datça'daki havuzlar, gereksiz bahçe sulamaları, çim ekimi. Her yerde su kuyularının açılması çok gözüme batıyor, canımı yakıyor. Farkındalık
- Karaköy istikametinde trafik lambasından hemen sonra solda çöpler sarkıyor, kaldırılırsa çok iyi olur
- Çocuklar için oyun parkurları, her yaş grubuna hitap eden parkurlar. Spor aktiviteleri yapabilecekleri spor salonları ve kapalı havuz
- Su sıkıntısı varken çimlendirme özendirilmesin, mümkünse lütfen azaltılsın
- Sokak hayvanlarını korumak için bir birim oluşturulması
- Sosyal projelerin artırılması
- Su, elektrik sorunları çözülmeden yapılaşmanın durdurulması
- Trafik sorunu için yolların düzenlenmesi
- Pazarın haftada 2 gün kurulması
- Canlı müzik yapan yerlerin ses desibellerinin azaltılması
- Havuzlu eve izin verilmesin
17 Mayıs 2024 Cuma
Su Grubu Toplantısı (15-16 Mayıs 2024)
Grup üyelerinin programları nedeni ile 2 gün üstüste toplandık ve yeni dönemde önceliklerimiz üzerinde nasıl çalışmaya başlayacağımızı konuştuk. İlk toplantıya Oya, Emre, Pınar ve Tuğrul, ikinciye de Sevgi, Oya, Pınar ve Tuğrul katıldı.
1. Kent Konseyi yürütme kurulunun olası bir Muğla BB Başkanı ziyaretine katılarak veya ayrıca randevu alarak Muğla BBB ile ve yeni MUSKİ genel müdürü ile tanışmaya/konuşmaya karar verdik. Aşağıdaki konular önceliklerimiz:- MUSKİ'nin Datça su verilerine erişim
- Atık su tesisinde arıtılan suyun yeniden kullanımı
- Kızlan, Karaköy ve Emecik mahalleleri için paket atık su arıtma tesisleri
- Betçe'nin uç köyleri için paket desalinasyon tesisleri
Görüşmelerimizde özellikle birlikte çalışacağımız kurum personeli ile tanışmaya, iletişim bilgilerini almaya çalışacağız.
2. İkinci bir görüşme maratonuna da Orman teşkilatı ile başlamayı düşünüyoruz. Akiferin beslenmesi için geniş alanlarda yağmur suyu hasadının yapılabilmesi için teşkilatın
- topografya haritaları sağlama
- topografik etüdler yapabilmek için personel ve ekipman sağlama
- uygulama için personel ve ekipman sağlama
Bu görüşmelerin ardından DSİ, Datça ve Muğla Belediyeleri ve muhtarlarla görüşmeler yapmamız da gerekebilir.
3. Bodrum Kent Konseyi Su Çalışma grubu ile tanışma ziyareti yapacağız. Feribot seferlerini takip edip uygun bir zamanda kendilerini ziyaret edeceğiz (Oya ve Sevgi gönüllü oldular, teşekkürler).
9 Mayıs 2024 Perşembe
Toplantı 9 Mayıs 2024
Sevgili arkadaşlar
📌 Biz bugün Oya, Ayhan, Tuğrul, Pınar, Çiğdem ve Nurcan toplandık.
📌 Yeni dönemde Su Çalışma Grubu’nun önceliklerini;
- Atık Su Arıtma Tesisi’nden denize deşarj edilen atık suyun yeniden kullanıma kazandırılması,
- Merkezden uzak bölgelerde kurulacak tatlı su sağlama ve atık su arıtma tesisleri, bu konularda lokal çözümlerin gerekliliği,
-Geniş arazilerde yağmur suyu hasadı
olarak belirledik.
📌 Su Grubu olarak, Datça’nın nüfus projeksiyonunun yapılmasının gerekliliğine, hangi yılda ne kadar nüfusa ulaşacağımızın belirlenmesinin çok önemli olduğuna inanıyoruz. Kent Konseyi, belediyenin ilgili birimleri ve Datça’da yaşayan emekli / gönüllü mimar ve şehir planlamacılarından oluşan bir grubun oluşturulmasının çok faydalı olacağını konuştuk. Bu konudaki adımlar önümüzdeki günlerde KKYK tarafından atılacak.
📌 Muski Genel Müdürü Baki bey emekli oldu.
Su Grubu olarak ilçemizdeki su problemine nasıl baktığımızı yeni genel müdüre ve BB Başkanı Ahmet Aras’a anlatmamızın yararlı olacağını konuştuk.
30 Nisan 2024 Salı
2024 Faaliyet Raporu
Kent Konseyi Su Çalışma Grubu 2021-2024 Dönemi Raporu
Yağışların düzensiz ve su kaynaklarının çok sınırlı olduğu Datça Yarımadası’nda, mevcut su kaynaklarının daha sürdürülebilir bir şekilde kullanılabilmesi için birey, konut, mahalle ve belediye ölçeğinde çeşitli çözüm önerileri geliştirebilmek ve Datça’da suyun verimli kullanılması için farkındalık yaratmak amacıyla, 31 Temmuz 2017’de, Datça Kent Konseyi bünyesinde, Suyun Sürdürülebilir Yönetimi Çalışma Grubu (dokümanın geri kalanında kısaca Su Çalışma Grubu olarak bahsedilecektir) kuruldu. Kuruluşundan itibaren Datça’da su durumu ile ilgili tüm bilimsel rapor ve akademik çalışmalar incelendi, turizm sektöründeki çeşitli işletmeler ile yüz yüze görüşüldü ve su tüketimine dair bilgiler toplandı, böylece, mevcut kaynaklara ilaveten bazı bilgiler güncellenerek, Ağustos 2018’de Datça Su Raporu yayınlandı.
Rapora erişmek için: http://sudostudatca.blogspot.com/p/datca-su.html
2019 yılında, çalışmalarımızın üniversiteler, ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte bilimsel bir temel üzerinden tartışılması ve çözüm önerilerinin sunulması amacıyla Datça Su ve İklim Çalıştayı planlandı. Çalıştaya maddi kaynak sağlamak için Datça Çevre ve Turizm Derneği (DAÇEV) ile Birleşmiş Milletler Küçük Destek Fonu’na (UNDP GEF SGP) başvuru yapıldı ve 7 Kasım 2019’da proje resmen başladı. Ancak, ana hatlarını belirleyip, görüşmelerini yaptığımız çalıştay projesi, bu süreçte başlayan pandemi nedeniyle yürütülemedi.
2021 yılının Temmuz ayına geldiğimizde, projeyi yeni içeriğiyle revize edilerek çalışmalara başladık. Bu tarih bizim için çok heyecanlı bir yolculuğun başlangıcı oldu. Dünyayı, ülkemizi ve Datça’yı bekleyen iklim değişikliği, tatlı su kaynaklarının hızla azalması tehlikelerine karşın, en çok desteklediğimiz çözüm önerileri olan ‘Yağmur Suyunun Biriktirilmesi’ ve ‘Gri Suyun Geri Kazanımı’ alternatiflerini uygulamalı olarak gerçekleştireceğimiz ‘DATÇA’DA SU HASADI DENEMELERİ’ projesine başladık.
Datça’da Su Hasadı Denemeleri Projesi’nin genel amacı, Datça Yarımadası’nda yaşanan bu su sorunu ile ilgili farkındalığı artırmak ve bu soruna bir çözüm önerisi olarak ‘su hasadı’ yaklaşımını öne çıkarmaktır. Su hasadının başlıca yöntemlerinden ‘yağmur suyu hasadı’ ve ‘gri suyun geri kazanımı’ alternatiflerini ve bu alternatiflerin uygulamalarını Datça halkı başta olmak üzere tüm Türkiye ile paylaşmaktır. Söz konusu kavramlar ülkemizde daha çok teorik düzeyde bilinmektedir, dolayısıyla bu konuda bilgi birikimi ve örnek oluşturmak amacıyla projenin ‘uygulamalı’ tarafına vurgu yapılmıştır.
Bir dizi uygulama örneğinin hayata geçirilmesi şeklinde yeniden düzenlenen projenin temel amaçları:
Yerelde yapılmış mevcut su hasadı örneklerini araştırmak (yapım teknikleri, malzeme, maliyet, kapasite, kullanım amacı, verim);
Çatılardan yağmur suyu hasadı örnekleri oluşturmak;
Gri su yeniden kullanım örnekleri oluşturmak;
Bu örneklerin olabildiğince düşük maliyetli, kolay hayata geçirilebilir ve kısa sürede hissedilir fayda sağlayan uygulamalar olmasına gayret etmek;
Malzemeler, bağlantı detayları, filtreler, maliyetler gibi konularda teknik bilgi birikimi oluşturmak ve bu bilgiyi rehber kitapçık ve belgesel formunda halkla paylaşmak;
Proje süresince, kaydedilen aşamaların halkla paylaşıldığı toplantılar düzenlemek.
Böylece, Datça Çevre ve Turizm Derneği (DAÇEV), Datça Kent Konseyi Su Çalışma Grubu ve Datça Belediyesi ortaklığıyla yürütülen, Datça Milli Eğitim Müdürlüğü’nün iştirakçi olduğu ve Birleşmiş Milletler Küçük Destek Fonu (UNDP GEF SGP) tarafından desteklenen Datça’da Su Hasadı Denemeleri Projesi, 2 Temmuz 2021 tarihinde başlamış ve 31 Temmuz 2022’de tamamlanmıştır.
Proje kapsamında toplantılarda alınan kararlar doğrultusunda, önce Datça’daki mevcut (bireysel) su hasadı sistemleri yerinde ziyaret edildi ve incelendi.
Çatıdan yağmur suyu toplamak veya bahçede gri su kanmak isteyen Datçalılar ile görüşerek olası çalışmaların fizibilitesi üzerine konuşuldu. Projede yer almak isteyebilecek potansiyel gönüllüler belirlendi.
Su hasadı örnekleri için proje bütçesini nerede kullanmanın en çok fayda sağlayacağı tartışıldı. Sonuç olarak bu çalışmaları şu kurumlarda gerçekleştirmenin uygun olduğuna karar verildi:
Datça Hayvanları Sevenler Derneği’nin Rehabilitasyon Merkezi (yağmur suyu hasadı); 20 tonluk silindirik ferrocement depo inşa edilmiş, 10 tonluk polietilen depo ve 18,5 tonluk içi membran kaplı galvaniz silindirik depo hazır hale getirilerek kullanıma açılmış ve su tutmaya başlamıştır. Çalışmaların tamamı fotoğraflanmış ve video kayıtları alınmıştır. Uygulamalar esnasında elde edilen veriler ve tecrübe proje kitapçığında derlenerek kullanıma sunulmuştur.
TC MEB Reşadiye Kazım Yılmaz İlkokulu (yağmur suyu hasadı demonstrasyon); Reşadiye Kazım Yılmaz İlkokuluna 2 adet 1000 lt’lik depo konularak, çatı ile bağlantıları sağlanmış ve çevresinde oluşturulan peyzaj alanının yağmur hasadı ile çatıdan gelen suyla dolan depolardan yapılabildiği öğrencilere gösterilmiş oldu. Bu sayede hem bir su hasadı uygulamasının süreçleri ortaya konmuş oldu hem de iyi bir örnek teşkil ederek, benzer çalışmaların hayata geçirilmesinin olanaklı olduğu kanıtlandı.
TC MEB Özcan Yılmaz Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Okul Pansiyonu (gri su geri kazanımı); Projenin gri suyun yeniden kazanım uygulama toplantıları daha önce birkaç kez ziyaret edilip keşif yapılan Datça Özcan Yılmaz Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nde gerçekleştirildi. Uygulama için seçilen gri su kaynağı, okulun bitişiğindeki yurt/pansiyon binasının mutfağında, daha çok taze meyve ve sebzelerin yıkandığı eviye oldu. Bunun başlıca nedeni, mutfaktaki diğer eviyelerde yüksek miktarda (organik parçacık ve yağ içeren) yemek artığı yıkanması ve bu sırada öngörülemez miktarda ve çeşitlilikte kimyasal temizlik ürünü kullanılmasıydı. Buna karşın, meyve ve sebzelerin yıkandığı tezgâhta neredeyse hiç sentetik temizlik ürünü kullanılmaması ve olası sorunlara yol açabilecek organik atık yükünün bu gri su kaynağında olmaması önemliydi.
Teknik Gezi/ Taşlıca: Su ihtiyaçlarını yalnızca yağmurdan karşılayan Marmaris'in Taşlıca köyüne teknik gezi 03.11.2021 tarihinde 24 kişilik katılımcı ekibiyle gerçekleştirildi. Taşlıca, tarihi boyunca su problemi yaşamış bir yerdir. Her zaman diliminde burada yaşayan insanlar tek su kaynaklarının yağmur olduğunu görmüşler ve birçok yöntemle yağmur suyunu toplamaya çalışmışlardır. Günümüzde de durum böyledir. Taşlıca'ya Söğüt'ten çekilmiş bir şebeke suyu hattı vardır. Fakat su çok tuzlu olduğundan evlerinde ya da bahçelerinde kullanmayı tercih etmemektedirler. Gezi sayesinde ihtiyaç ve yokluk karşısında geliştirilen birçok YAĞMUR SUYU HASADI uygulaması görüldü.
Bütün süreç boyunca bilgilendirme toplantıları yapıldı; toplantıları, uygulamaları ve saha ziyaretlerini belgeleyen video çekimleri yapıldı.
Final toplantısı yapıldı (30 Haziran 2022); final toplantısında gösterimi yapılan videolar şunlardır:
Proje Süresince Yapılan Toplantılar
Taşlıca Teknik Gezisi
Datça Hayvanları Sevenler Derneği Çatıdan Yağmur Suyu Hasadı Uygulaması
Reşadiye Kazım Yılmaz İlkokulu Yağmur Suyu Hasadı Uygulaması
Özcan Yılmaz Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Gri Su Uygulaması
Rehber kitapçık hazırlığı tamamlandı; https://drive.google.com/file/d/15joAf9LQZGuy389nSWpE23VepW9M2Pgc/view?usp=sharing
Proje tamamlandı (30 Temmuz 2022).
-
Datça'daki sınırlı su kaynaklarımızı iyileştirmek için yağmur suyu hasadı tekniklerine göz attığımız yazı dizimizin son bölümünde Yağmur...
-
Sıcak, kurak bir ilkbahar ve yaz geçirdik. Nisan ayından, bu hafta başına kadar yağmur yağmadı. Yeraltı suları en düşük seviyelerine ulaşt...
-
Dünyadaki suyun sadece %3’ü tatlı sudur ve bu tatlı suyun da üçte ikisi buzullarda hapsolmuş durumdadır. İnsanlar tarihsel olarak, erişilme...