Documentar_ist Ekolojik Belgesel Film Günleri’nde DATÇA’nın SU SORUNU’nu konuşacağız.
📌12 Ekim Cumartesi
📌Saat 20.30
📌Bülent Ecevit Kültür Merkezi
Datça'mızın su kaynaklarının korunması, geliştirilmesi ve sürdürülebilir kullanımı üzerine düşünceler...
Her geçen gün etkisini daha belirgin bir şekilde hissettiğimiz küresel iklim değişikliğinin en önemli sonuçlarından birisi, kullanılabilir t...
Bugünkü toplantımızda kısa vadede ele almamız gereken konular hakkında konuştuk ve aşağıdaki iş listesini çıkardık:
- MUSKİ İçme Suları Daire başkanı Serdar beyden veri istenecek (Tuğrul)
- Ahmet Aras ile randevu ayarlanacak. (Çiğdem ile konuşarak planlama yapılacak) (Tuğrul)
- Mesudiye ağaçlandırma/su tutma çalışması için Orman şefini ziyarete gidecek ekip ve ziyaret tarihi belirlenecek (Nurcan)
- Reşadiye Okulu müdür/md yardımcısı ziyaret edilecek, oradaki çatıdan su toplama düzeninin toparlanması çocuklar için anlamlı bir hale getirilmesi için konuşulacak (Tuğrul)
- Kargı yolundaki teknik lisedeki gri su düzeneği kontrol edilecek (Tuğrul)
- Barınakta bakım onarım organize edilecek. İlk keşif gezisi pazartesi sabah için ayarlanacak (Tuğrul)
- 11 - 13 Ekim 2024 tarihlerinde yapılacak olan Documentarist'in Culture Civic Kentler Arası Ağ Geliştirme Programı desteğiyle DAÇEV işbirliğiyle gerçekleşecek Gezici Ekolojik Belgesel Günleri film gösterimlerinde su grubu sunumunu ve söyleşi moderatörlüğünü Nurcan yapacak.
- Daçev/Dokumentarist organizasyonunun eksiklerinin tamamlanabilmesi için tarih değişikliği alternatifi değerlendirilecek. Bu organizasyona su grubunun yağmur suyu hasadı proje belgeselinin eklenmesi değerlendirilecek. (Oya)
Katılanlar:
Ali Demirtaş. Marmaris Ağaçlandırma ve Doğa Koruma Derneği başkanı, İçmeler Mahallesi Muhtarı, Mesudiye Gönüllüleri Derneğinden Mahmut Ayhan ve Atilla Şengün, Mesudiye muhtarı Cüneyt Aydeniz, Ezgi Erkan, Tuğrul Kınıkoğlu
Mesudiye mahallesinde yangın sonrası bitki örtüsünün yok olması ile artan sel riskini azaltmak ve yanan yerleri tekrar ağaçlandırmak üzere neler yapılabileceğini görmek üzere Marmaris Ağaçlandırma ve Doğa Koruma Derneğinin İçmeler'deki ağaçlandırma çalışmalarını ziyaret ettik.
Öncelikle Ali beye misafirperverliği ve rehberliği için çok teşekkürler. Marmaris Ağaçlandırma ve Doğa Koruma Derneği olarak 11 Kasım 2021'den beri yaptıkları gerçekten takdire şayan. Gerek orman teşkilatı ile uyumlu çalışmaları, gerek inisiyatif alarak hızla ilerlemeleri, halkla kurdukları ilişki, fidan dikmenin yanısıra tohum topu gibi daha geniş alanlarda yaratıcı yöntemler kullanmaları bize ilham verdi.
Orman ile kurdukları iyi ilişki sayesinde hendek açma ve teraslama işlerinde ormandan yardım alabilmiş olmaları çok güzel. Ama bir taraftan da karşılıklı güveni tesis ettikten sonra bağımsız da çalışabilmişler.
Biz de hem fidanlar temin ederek hem de tohum topu tekniği ile benzer bir projeyi Mesudiye için hayata geçirebiliriz.
Gezi sırasında gördüklerimiz ve Ali beyin tavsiyeleri ile şu şekilde ilerlenebilir diye düşünüyorum:
1. Öncelikle Datça Orman Şefliği ile konuşmamız gerekiyor. Ancak Ali beyin tavsiyesi ile kendi projemizi anlatmak yerine onların Mesudiye ile ilgili planlarını dinleyelim.
2. Ormanın desteğini alabilirsek ağaçlandırma alanında eşyükselti eğrilerinde hendeklerin / kanalların orman tarafından açılmasını sağlayabiliriz. Bu hem şiddetli yağmurlarda yüzey akışlarını tutup fidanların sulanmasını sağlayacak, hem de tohumların suyla sürüklenmesini engelleyecek.
3. Ağaçlandırma için kullanacağımız fidanları Gökova Orman Fidanlığından temin edebiliriz.
4. Tohum topları yaparken kullanmak üzere hızla tohum toplamaya başlamamız gerekiyor. Bu tohumların bazılarını kendi fidanlarımızı yetiştirmek için kullanabiliriz.
5. Yerleşim yerlerine dikim / tohumlama yaparken kızıl çam kullanmayalım, kızıl çam tepelerde ve daha sarp yerler için daha uygun.
6. Yerleşim yerlerine yakın bir KARA SERVİ bantı, bir de KAYNANA DİLİ bantı düşünülebilir.
7. Bu bantın arkasına orman ağaçlarının aralarına, sırtlardan çok vadilere ERGUVAN, YALANCI AKASYA (işgalci!), KEÇİBOYNUZU, İNCİR, HÜNNAP, DEFNE, TESBİH AĞACI, ADA MİMOZASI, KIBRIS AKASYASI (işgalci!) düşünülebilir.
8. Çalı formunda SAKIZLIK, MEŞE çeşitleri, BİBERİYE, LAVANTA, PAMUKLAN, KARABAŞOTU, ZÜFA OTU olabilir.
9. Özellikle tepelere yakın KIZIL ÇAM kullanılabilir.
MUSKİ ZİYARETİMİZ
Datça Kent Konseyi Su Çalışma Grubu olarak aşağıdaki konuların, Datça'nın su sorununun çözümüne yönelik önemli katkıları olacağını düşünüyoruz.
1. MUSKİ'NİN DATÇA SU VERİLERİNE ERİŞİM
Datça'daki su probleminin boyutlarının gerçekçi bir şekilde değerlendirilebilmesi ve sorunun öncelikle bir dağıtım değil, kaynak sorunu olduğunun halka anlatılabilmesi için su üretim ve tüketim bilgilerinin daha erişilebilir olması çok önemli. Su, Datça için çok kritik ve sınırlı bir kaynaktır. Dönemsel su kesintisi krizleri dışında da bu sınırlılığın görünür olması Datça'nın gerçekçi ve kaynakları ile uyumlu imar ve nüfus planlaması yapmasına yardımcı olacaktır.
2. MEVCUT ATIK SU ARITMA TESİSİNDE İŞLENEN SUYUN GERİ KAZANIMI
Datça'daki mevcut atık su arıtma tesisi yılda 3.5-4 milyon m3 atık suyu işlemekte ve denize deşarj etmektedir. Bu miktar, Datça'daki nüfus artışına bağlı olarak her yıl artmaktadır. Datça'ya su sağlayan Datça ovası akiferinde toplam yeraltı suyu besleniminin yıllık 10 milyon m3'ten az olduğu göz önünde bulundurulursa bunun neredeyse yarısının geri kazanımının Datça için ne kadar hayati olduğu ortaya çıkar. Geri kazanılan su park bahçe sulamadan, akiferi beslemeye pek çok şekilde kullanılabilir ancak en büyük katkı tarımsal sulamada kullanılmasıyla gerçekleşecektir.
Kent Konseyi su çalışma grubu olarak üzerinde durduğumuz alternatifler arasında su sorununa en büyük katkıyı yapacak olan proje, arıtılan suyun tarımsal sulama amaçlı kullanımıdır.
Projenin iki ana aşaması:
Datça ovası aynı zamanda Datça akiferinin bulunduğu yer olduğundan arıtılmış suyun yeraltı suyu üzerindeki etkisi iyi incelenmelidir. Ancak tarımsal sulamada suyun toprakla yüzeyde buluşacak olması riski azaltmaktadır. Yine de dönemsel kapasite aşımları için uygun alternatifler belirlenmelidir.
3. KIZLAN, KARAKÖY VE EMECİK MAHALLELERİNDE PAKET ATIK SU ARITMA ÇÖZÜMLERİ
Mevcut atık su arıtma sisteminin kapasite artırım imkanı vardır ancak şu andaki haliyle Datça'daki yaz yoğunluğunu kaldıramadığı dönemler olmaktadır. Kızlan, Karaköy ve Emecik mahallelerini arıtma tesisine bağlamak ve kapasite artırımı yapmak için harcama yapmak yerine bu mahallelerin atık su sorununu yerelde çözmek için araştırma yapılması doğru olur. Bu mahalleler (özellikle Kızlan ve Karaköy) sulu tarımın yapıldığı bölgeler olduğundan atık su arıtıldıktan sonra kolaylıkla tarımsal sulama amaçlı kullanılabilecektir.
4. BETÇE MAHALLELERİNDE PAKET DENİZ SUYU ARITMA TESİSLERİ İÇİN ÇED VE FİZİBİLİTE ÇALIŞMALARI
Datça yarımadasının Betçe bölgesinde giderek artan bir su problemi yaşanmaktadır. Bu problemin, zaten su sıkıntısı çeken Datça ovası havzasından taşınacak su ile uzun vadeli çözümü çok mümkün görünmemektedir. Betçe bölgesinin oldukça sınırlı olan yeraltı su kaynakları, bu bölge için deniz suyu arıtma çözümlerini değerlendirmeyi zorlamaktadır. Deniz suyunun arıtılması, hızlı teknolojik gelişmelere rağmen hala oldukça enerji yoğun ve pahalı bir çözüm olarak görülse de gelişmeler her yıl maliyetleri ve bu sistemlerin denizel ekosisteme olası zararlarını azaltmaktadır. Betçe bölgesine su sağlamak için elde fazla bir seçenek olmadığından, deniz suyu arıtma sistemlerinin potansiyel kullanımları için fizibilite ve ÇED süreçlerinin acilen başlatılmasının bu yörede su sorununun uzun vadede çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli olduğunu düşünüyoruz.
5. DATÇA YARIMADASINDA AKİFERİN BESLENMESİ İÇİN GENİŞ ALANLARDA YAĞMUR SUYU HASADI
Datça yarımadasında, özellikle Datça ovası havzasında, orman ve hazine arazilerinde uygulanabilecek yağmur suyu hasadı teknikleri ile akiferin yağmur suyu beslenimi artırılabilir. Bir fikir vermesi açısından, beslenimin %15'ten %20'ye çıkarılması yaklaşık 3 milyon m3 suyun yeraltı deposuna eklenmesi anlamına gelecektir ki bu neredeyse atık su tesisinde 1 yılda işlenen suya suya eşittir. Geniş arazilerde
oldukça ucuz ve kısa zamanda tamamlanabilecek işlerdir ve bu yapılar uzun yıllar basit bakım çalışmaları ile fonksiyonlarının yerine getirmeye devam edeceklerdir.
Bu projenin hızla tamamlanabilmesi için:
14.00-16.00
Katılanlar: Oya, Pınar, Çiğdem, Tuğrul, Emre, Sevgi, Refik, Nina, Nurcan.
📌 Toplantıya yeni dönemde hedeflediğimiz ve üç ana başlıkta topladığımız çalışma konularımızı konuşarak başladık.
- Atık Su Arıtma Tesisi’nden denize deşarj edilen atık suyun yeniden kullanıma kazandırılması,
- Merkezden uzak bölgelerde kurulacak tatlı su sağlama ve atık su arıtma tesisleri ve bu konularda lokal çözümlerin gerekliliği,
-Geniş arazilerde yağmur suyu hasadı.
📌 Bu konularla ilgili düşüncelerimizi aktarmak, lokal çözümlere dikkat çekmek amacıyla vakit yitirmeden “Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt, MUSKİ Genel Müdürü Yılmaz Şengül ve MBB Ahmet Aras’tan görüşme talebinde bulunmayı kararlaştırdık. Son günlerde özellikle Betçe bölgesinde yoğun bir susuzluk yaşanıyor. Göreve yeni başlayan MUSKİ GM ve MBB’na görüşlerimizi aktarmanın yararlı olacağını düşünüyoruz. Örn: Kızlan, Emecik bölgesinin ihtiyacı olan atık su arıtma tesisi ve Betçe Bölgesi’nin tatlı su ihtiyacı.
📌 Toplantı sırasında Çiğdem Canbey başkan Aytaç Kurt’u arayarak görüşme talebimizi aktardı. Başkan 21 Haziran Cuma günü saat 11.00’e randevu verdi. Bu sırada MUSKİ GM’nin de gelecek hafta sorunları yerinde görmek için Datça’ya geleceğini öğrendik. Aytaç Başkanla görüşmemiz sırasında MUSKİ GM ile yapılacak toplantı ve bölge gezisine katılma talebimizi ileteceğiz.
📌 Görüş ve önerilerimizi içeren bir sayfalık özet hazırlamayı kararlaştırdık. Özeti hazırlamayı Tuğrul üstlendi.
📌Geniş arazilerde yağmur suyu hasadı konusunu görüşmek için Orman Şefimizden randevu istemeye karar verdik.
📌Su Grubumuza katılmak isteyen arkadaşlarımız var. Yeni arkadaşlarımızın katılacağı bir tanışma- sohbet buluşması organize etmeyi kararlaştırdık.
📌Tuğrul 28 Haziran tarihinde MUÇAP Datça’nın düzenleyeceği Konsensusun İnşası adlı toplantıyı hatırlattı. Grup olarak katılmayı düşünüyoruz.
Bodrum Kent Konseyi | Su Çalışma Grubunun, MUSKİ yetkilileri ile bir toplantı gerçekleştirdiği haberine Bodrum Güncel Haber sitesinden eriştik.
Haberden öğrendiğimiz kadarı ile Datça'yı da etkileyebilecek olan bazı bilgiler öğrendik:
Bu doğrultuda biz de Datça için benzeri bir bilgi paylaşımı talep edebiliriz. Ayrıca atık su projemizi de daha güçlü savunabiliriz.